1. Iýmitiň energiýa öwrülmegi üçin kislorod gerek
Kislorod adam bedeninde birnäçe rol oýnaýar. Biri iýýän iýmitimiziň energiýa öwrülmegi bilen baglanyşykly. Bu amal öýjükli dem alyş diýilýär. Bu amalyň dowamynda bedeniňizdäki öýjüklerdäki mitohondriýa glýukozany (şekeri) ulanyp boljak ýangyç çeşmesine bölmek üçin kislorod ulanýar. Bu, ýaşamak üçin zerur energiýa berýär.
2. Beýniňize köp kislorod gerek
Beýniňiz bedeniňiziň umumy agramynyň diňe 2% -ini düzýän bolsa-da, bedeniňiziň kislorod sarp edişiniň 20% -ini alýar. Näme üçin? Oňa köp energiýa gerek, bu öýjükli dem alşyň köpüsini aňladýar. Diňe ýaşamak üçin beýnine minutda 0,1 kaloriýa gerek. Gaty pikirlenýän wagtyňyz minutda 1,5 kaloriýa gerek. Şol energiýany döretmek üçin beýnimize köp kislorod gerek. Bäş minutlap kislorod bolmasaňyz, beýniňiz öýjükleri ölüp başlaýar, bu beýniniň agyr zeperlenmegini aňladýar.
3. Kislorod immunitetiňizde möhüm rol oýnaýar
Immun ulgamyňyz bedeniňizi howply basybalyjylardan goraýar (wiruslar we bakteriýalar ýaly). Kislorod bu ulgamyň öýjüklerini güýçli we sagdyn saklaýar. Howa arassalaýjy ýaly bir zat arkaly arassalanan kisloroddan dem almak, immun ulgamyňyzy kislorody ulanmagy aňsatlaşdyrýar. Kislorodyň pesligi immun ulgamynyň böleklerini basyp ýatyrýar, ýöne pes kislorodyň beýleki funksiýalary hem işjeňleşdirip biljekdigini görkezýän subutnamalar bar. Bu, rak keselini bejermekde peýdaly bolup biler.
4. enougheterlik kislorod almazlygyň çynlakaý netijesi bar
Enougheterlik kislorod bolmasa bedeniňizde gipoksemiýa döreýär. Bu, ganyňyzda kislorod derejesi pes bolanda ýüze çykýar. Bu tizlik bilen dokumalaryňyzda az kislorod bolan gipoksiýa öwrülýär. Alamatlar bulaşyklygy, çalt ýürek urmasyny, çalt dem almagy, dem gysmagy, derlemegi we deriňiziň reňkiniň üýtgemegini öz içine alýar. Bejerilmese, gipoksiýa organlaryňyza zeper ýetirýär we ölüme sebäp bolýar.
5. Kislorod pnewmoniýany bejermekde möhümdir
Pnewmoniýa 5 ýaşa çenli çagalarda ölümiň 1-nji sebäbi bolup durýar. Göwreli aýallar we 65 ýaşdan uly adamlar hem ortaça adama garanyňda has ejizdir. Pnewmoniýa kömeleklerden, bakteriýalardan ýa-da wirusdan döreýän öýken ýokançlygydyr. Öýkeniň howa haltalary çişip, iriň ýa-da suwuklyk bilen doldurylýar, bu bolsa kislorodyň gana girmegini kynlaşdyrýar. Pnewmoniýa köplenç antibiotikler ýaly dermanlar bilen bejerilse-de, agyr pnewmoniýa derrew kislorod bejergisini talap edýär.
6. Kislorod beýleki lukmançylyk şertleri üçin möhümdir
Gipoksemiýa dowamly obstruktiw öýken keseli (COPD), öýken fibrozy, kistik fibroz, uky apnesi we COVID-19 bolan adamlarda ýüze çykyp biler. Gaty demgysma keseli bar bolsa, gipoksemiýany hem döredip bilersiňiz. Bu şertler üçin goşmaça kislorod almak ömri halas edýär.
7. Kislorodyň aşa köp bolmagy howply
Kislorod gaty köp zat bar. Bedenimiz diňe köp kislorody dolandyrmaga ukyply. O2 konsentrasiýasy gaty ýokary bolan dem alsak, bedenimiz gysýar. Bu kislorod merkezi nerw ulgamymyzy zäherleýär, gözüň ýitmegi, tutgaý we üsgülewük ýaly alamatlara sebäp bolýar. Ahyrynda öýken gaty zaýalanýar we siz ölýärsiňiz.
8. earther ýüzündäki durmuşyň köpüsine kislorod gerek
Kislorodyň adamlar üçin ähmiýeti barada gürleşipdik, ýöne ähli janly-jandarlar öýjüklerinde energiýa döretmek üçin zerur. Ösümlikler kömürturşy gazyny, gün şöhlesini we suwy ulanyp kislorod döredýär. Bu kislorody hemme ýerde, hatda toprakdaky kiçijik jübülerde-de tapyp bolýar. Creathli jandarlaryň daş-töwereginden kislorody siňdirmegine mümkinçilik berýän ulgamlar we organlar bar. Şu wagta çenli diňe bir janly-jandaryň - meduza bilen uzakdan baglanyşykly parazitiň energiýa üçin kislorod gerek däldigini bilýäris.
Iş wagty: Iýul-06-2022